Okul öncesi dönemde beslenme alışkanlığının oluşması çocukların bilişsel ve fiziksel gelişimi başta olmak üzere tüm gelişimini etkilemektedir. Çocuklar 3 yaşına geldiklerinde yemeklerini kendi başlarına yiyebilme becerisine sahip olmaktadır. Bu alışkanlığı edinmelerinde ise ailelerin tutumları çok önemlidir. Aileler kendi başlarına yemeleri için onlara zaman tanımalı, ellerinden çatal veya kaşığı alıp çocuklara yemek yedirmeye çalışmamalıdır. Bu dönemde çocuklarda iştahsızlık, az yemek yeme, yemek seçme ve yavaş yeme gibi durumlar görülebilir. Bu gibi durumlarda ailelerin üzerine düşen bazı sorumluluklar vardır.
Ailelerimize öneriler;
- Küçük yaşlarda yemek seçmenin önüne geçmek için birtakım adımlar atılabilir. İlk olarak; çocuklar onlardan yemeleri beklenen gıdaların aileleri tarafından da yendiğini görmelidir. Sizlerin yemediği gıdaları onlara yemesi gerektiğini söylemek çocuklar için bir anlam ifade etmez. Çünkü çocuklar görerek, örnek alarak öğrenirler.
- Ek gıdalara başlandığı andan itibaren pırasa vb. yemekler süzgeçten geçirilip çocuklara yedirilmeli, en fazla 2 sebze birbiriyle karıştırılarak yedirilmelidir. Böylece çocuklar bu yemeklerin tadına alışacak ve bu yemekleri yemeye direnç göstermeyeceklerdir. Ayrıca yemeklerin hafif tanecikli kalması, çiğneme refleksinin oluşması ve ağız kaslarının gelişmesine de katkıda bulunacaktır.
- Tabaklarını çok doldurmamalı, yeme konusunda cesaretlendirmeli, tabağı bittiğinde ikinci tabağı koyulmalıdır. Bu durum ‘Bakalım kaç tabak yiyeceksin? şeklinde bir oyuna dönüştürülebilir.
- Çocukların sevgi ve ilgiye ihtiyaçları vardır. Bu dönemde çocuklar ilgiyi üstlerine çekebilmek için yemek yememe, yemek seçme gibi davranışlarda bulunabilir. Eğer yemeklerini yemezlerse sizlerin onlara yedirmek için uğraşacağınızı ve onlarla ilgileneceğinizi düşünürler. Bu şekilde de yemek yeme süreleri artar. Fakat bu konuda sabırlı olmanız ve ona hızlı yemesi konusunda baskı yapmamanız gereklidir.
- Çocukların yemek yeme sürelerinde aşırı gevşek bir tutum sergilenmesi ise bu yemek süresinin saatler almasına neden olmaktadır. Bu nedenle hızlı yemesi konusunda baskı yapmamaya dikkat ederek yemek saati sınırlandırılmalıdır. Bu süre çocuğa saat üzerinden gösterilip yemek saatinin bitiş saatini söylenmelidir (Uzun çubuk şu sayının üzerine geldiğinde yemek saatimiz bitecek ve biz sofradan kalkacağız.)
- Eğer yemeğini yememişse bir sonraki öğün beklenmeli, öğünler arasında çikolata, şeker, abur cubur gibi besinler tüketmesine izin verilmemelidir.
- Yeme alışkanlığının oluşabilmesi için sadece yemek saatinde yemek yenmeli, yemek esnasında TV, çizgi film izletilmemeli, eline tablet vb. araçlar verilmemelidir.
- Yemek yerken çocukla beraber masaya oturarak yemek yenmesi gerekmektedir.
- İştahsızlık gerçekten bir problem de olabilir:
- Son 1-2 ay içerisinde vücut ağırlığında yüksek bir düşüş varsa,
- Vücut ağırlığı yaşına göre ideal ağırlığının %80 inden daha az ise
Mutlaka bir doktora başvurulmalı, eğer bir kilo problemi varsa diyetisyen ve doktor kontrolünde tedaviye başlanmalıdır.
Château Eğitim Uzman Psikolog & Aile Danışmanı Merve Nazlı