Ergenlik, çocukluk çağı ile yetişkinlik arasında ara bir nokta ve bir geçiş evresidir. Çocuksu tavır ve davranışlara yetişkin düşünce ve söylemlerin eklendiği bu dönemde sosyal anlamda kabul görme, insanlar tarafından beğenilme, bir grubun üyesi olma hayati önem verilen konulardır. Bu dönemde genç insanlar duygusal ve sosyal dalgalanmalar yaşarken, cinsel ve fiziksel birtakım farklılıklar meydana gelmektedir.
Ergenlik döneminde genç bireyler kimlik arayışı içerisine girmektedir. Bu nedenle farklı arayışlar içerisine girme, yeni keşifler bu dönemin özelliklerindendir. Bağımsızlığı ve ebeveynlerden ayrışmanın ilk adımını atan genç bireyler kimi zaman aileleri ile bu konuda çatışma yaşayabilmektedir. Ergenlik dönemi genellikle 12-21 yaş arası sayılsa da kız çocuklarında ergenliğe giriş 8-13 yaşlarında olabilirken, erkeklerde kız çocuklarına göre birkaç yıl sonra gelişme gözlemlenmektedir.
Ergenlik genel anlamda üç evrede incelenmektedir.
- Evre Erken Ergenlik:12- 14 yaş arasını kapsayan bu evrede bedensel değişimler ortaya çıkmaktadır. Ani beden değişikleri ve orantısız kol, bacak büyümeleri görülmektedir. Duygusal dalgalanmalar büyük oranda mevcuttur. Kız ve erkek kimliğinin benimsendiği ve cinsel kimliğin gözler önünde olduğu evredir.
- Evre Orta Ergenlik: 15-18 yaş arasındaki bu evrede gençlerin dürtüleri ön plandadır ve birçok sorunla yüzleşmek zorunda kalabilmektedirler. Enerji ve yeme ihtiyacı bu dönemde artmaktadır.
- Evre Geç Ergenlik:18-20 arası dönem ergenlik döneminin son evresidir. Bu evrede genç psikolojik ve sosyal anlamda gelişmeler yaşamaktadır. Bu evre sonunda gencin kendisi için bir kimlik geliştirmesi beklenmektedir.
ERGENLİK BELİRTİLERİ
Bu dönemde kız ve erkekler farklı şekillerde ve farklı yaşlarda gelişim göstermektedirler. Fiziksel, cinsel ve psikososyal değişiklikler sonucu bireyler kendi benliklerini oluşturmaktadırlar. Bu değişiklikler ırk, sosyoekonomik düzey, genetik ve iklim koşullarından etkilenebilmektedir.
Fiziksel ve Cinsel Değişimler
Kız çocukları için fiziksel değişimler:
Bu dönemde kızlarda kadın vücut formuna benzeyen özellikler gelişmeye başlar. Meme tomurcuklanmaya, genital bölge, bacak ve koltuk altında tüylenme ve son olarak regl kanaması gerçekleşir. Regl ile ilgili bilgilendirilmenin yapılmış olması kız çocuklarında korku oluşmaması ve durumu normalleştirme adına önemlidir. Bu nedenle yazı içerisinde bu konuya değinilecektir.
Erkek çocukları için fiziksel ve cinsel değişimler:
Bu dönemde erkeklerde 13 yaş civarı ses kalınlaşması, genital bölge koyulaşma ve tüylenmesi, penis boyunun büyümesi söz konusudur. Sperm üretiminin başlangıcı da bu dönemde gerçekleşmektedir. Kilo ve boy artışı gözlenmekte, yüzde sivilce ve kıllanmalar başlamaktadır.
Psikososyal Değişimler
Kız çocukları için psikososyal değişimler:
Bu dönemde kız çocukları genellikle büyük oranda bedenlerine yönelik incelenmelerde bulunur ve kendilerini büyük oranda eleştirirler. Çevresi tarafından beğenilme arzusu ve sosyal kabul görme arzusu ön plandadır. Arkadaşlarının düşünceleri ebeveynlerinin düşüncelerine göre daha önemlidir. Gruptan dışlanma, sevilmeme gibi bir durumda kalındığında intihar gibi tehlikeli sonuçlar doğurabilir. Bu nedenle çok dikkat edilmesi ve ebeveynler tarafından önem verilmesi gereken bir dönemdir.
Erkek çocukları için psikososyal değişimler:
Bu dönemde erkek çocukları genellikle grup lideri olma ve kendini gösterme ihtiyacı içerisinde olmaktadırlar. Boy uzama, ses kalınlaşma, kilo ve heybet artışı gibi farklılıklar bazı çocukların diğer çocuklardan üstün olmasına neden olmakta ve diğer çocuklar baskı altında ezilebilmektedir. Bu nedenle ebeveynlerin çocuklarına karşı baskıcı ve sorgulayıcı bir tutum göstermemesi, ani öfke patlamalarına karşı anlayışlı olması; çocukların duygularını anladığını ve ona önem verdiğini göstermesi çok önemlidir.
Kız çocuklarında adet döngüsü nedir?
Kız çocuklarında ilk regl 12-15 yaş arasında başladığı bilimsel olarak kabul edilse de farklı sosyoekonomik düzey, ırk vb. koşullar nedeniyle 8 yaş itibariyle görülebilmektedir. Aslında regl başlangıcı takvim yaşından çok kemik yaşı ile ilişkili bir durumdur. Kız çocuklarında kemik yaşı 10’a ulaştığında regl gerçekleşmektedir. Genellikle regl olmadan önce karın, bel, sırt ağrısı, memeşlerde şişme, ruhsal olarak gergin veya alıngan olma gibi sinyaller gerçekleşebilmektedir.
Kanama süresi ortalama 2-7 arası sürse de yine kişinin özelliklerine göre değişimlenebilmektedir. Bir döngü şeklinde gerçekleşir. Bu döngü ortalama olarak 28 günde bir gerçekleşen bir döngüdür, fakat her kişinin döngüsü kendi içerisinde de farklılık gösterebilmektedir. Genellikle kişi için döngü 25-39 yaş arasında düzenli hale gelir. 40- 45 yaş arasında bu düzen bozulmaya başlar ve en sonunda menopoz denilen kanamanın durması olayı gerçekleşir.
Ergenliğin beklenenden daha erken gerçekleşmesi neden olabilir?
Çeşitli nedenlerle 8 yaşından daha erken ergenlik başlangıcı meydana gelebilir. Bunun olası nedenleri;
- Genetik faktörler
- Hormonal faktörler
- Kilonun fazla olması
- Endokrin sisteminde bozukluklar
- Ebeveyn ayrılığı gibi stres uyandıracak durumların oluşması
Bu gibi durumlarda endokrinoloji doktorlarına başvurulmalıdır. Yüksek stres uyandıran durumlar için ise alanında uzman bir psikoloğa gidilmesi faydalı olacaktır.
Ergenlik döneminde meydana gelen değişimler ve regli ne zaman, nasıl açıklanmalıdır?
Kız çocuklarının doğal bir gelişimin parçası olan adet döngüsü iyi bir şekilde açıklanmadığında kaygı ve korku uyandırabilmektedir. Bu nedenle bu dönemi sağlıklı bir şekilde atlatması için bilgilendirme yapılmış olması önemlidir. Eğer bilgilendirilme yapılmamış ve kanama gerçekleşmiş ise bunun açıklamasının gerçekleştirilmesi gerekli bir konudur. Bu nedenle ailelerin akıllarındaki sorulara cevap olması için açıklamalar yapılacaktır.
- Bu bilgileri kimden öğrenmeli? Okuldaki eğitimde öğrense olmaz mı?
Eğitimi en güvendiği ve yanında rahat olacağı bir yetişkinden öğrenmesi daha sağlıklı olmaktadır. Fakat okullarda verilen eğitimler de bu olayın sadece kendisinin başına gelmediği ve normal bir durum olduğunu anlaması için faydalıdır.
- Bu bilgileri anne mi söylemeli, yoksa baba mı?
Bu gibi durumlarda daha iyi anlaşılacağını düşünebileceği nedeniyle, daha önceden böyle bir durum başından geçmiş bir yetişkinin söylemesi daha yararlı olacaktır. Fakat anne ile iletişiminin sıkıntılı olmaması da bu konuda önem taşır.
- Ne zaman bu bilgiler aktarılmalı?
Beslenme alışkanlıkları vb. birçok değişim sonucunda eskiye oranla regl başlangıcı daha erken yaşlarda gerçekleşmeye başlamıştır. Bu nedenle 6-7 yaşlarında bedeninde oluşacak değişikliklerin anlatılması ve kanamadan da bahsedilmesi önemlidir.
- Nasıl anlatılacak, nelere dikkat edilecek?
- Reglin yaşamının normal bir döngüsü olduğunu, regl olmanın bir hastalık değil sağlık belirtisi olduğunu belirtin.
- Ergenlik dönemine giren her genç kızın bunu yaşadığını ve kendinizin de o yaşta bu durumda olduğunu söyleyin.
- Bu dönemde ihtiyacı olacak malzemeleri tanıtın.
- Ona soru sorması için izin verin.
Not: Bu dönemde kız çocuklarında vajinal akıntılar da görülebilmektedir. Bu beyaz lekeler kız çocuklarının kendilerine zarar verdiklerini düşündürtebilir. Bu nedenle genital bölgenin temiz tutulması için kendiliğinden gelen bir akıntı olduğu dile getirilmelidir.
Turkish 
French 
English