Farklı Fobi Türlerine Bir Bakış

Fobi, bir durum ya da nesnenin kişide oluşturduğu şiddetli ve inatçı bir korku halidir. Bu fobi nesne ile karşılaşma ve/veyahut hayal etme durumlarında kendisini gösterebilmekte ve kişinin güç bir durumda kalmasına neden olabilmektedir. Aslında korkulmasına gerek olmayan durumlarda bile kişi kendisini büyük bir tehdit altında hisseder. Korkunun yükseldiği anlarda beden, göz kararması, baş dönmesi, kalp atışının hızlanması gibi belirtiler gösterebilmektedir.

Fobinin oluşma nedeni; olayı direkt kendisinin yaşaması olabileceği gibi, başka bir insanın yaşadığı olaya şahit olmak ya da bu olayın anlatılması da olabilmektedir.

Bilinen pek çok fobi türü bulunmakla birlikte, bu yazıda toplum tarafından daha az bilinen, ama kişide mevcut olduğunda zorlayıcı etkileri olan fobi türlerine dair farkındalık oluşturmak amaçlanmaktadır. Değinilecek fobi türleri; tripofobi, mizofoni, emetofobi.

Tripofobi

Genellikle zararsız ama deliği olan nesnelere baktıktan sonra oluşan tiksintidir.
Tiksinme boyutuna bağlı olarak somatik semptomlar (ruhsal problemlerin fiziksel olarak görülmesi) da kendisini gösterebilmektedir.
Korku, panik atak, tiksinti, sıkıntı, mide bulantısı, tüylerin diken diken olması ve kaşıntı şeklinde görülebilmektedir.
Trifobiye neden olabilecek nesnelere örnek olarak, bal peteği, ekmek içi, İsveç peyniri, bulaşık süngeri vb. nesneler verilebilmektedir.
Tedaviye başvurma oranı düşük bir fobi çeşididir.
Genetik olarak yatkın bireylerde daha sık rastlanılabilmektedir.

Mizofoni

Seçici ses hassasiyeti sendromu olarak da bilinir.
Mekanik ve belirli seslerden yüksek boyutta rahatsız olma mevcuttur.
Örnek olarak; yemek yeme ve şapırtı sesi, sakız çiğneme, çekirdek çitleme, uçlu kalemin arkasına basılması, saat sesi, kapı gıcırtısı, tırnak kesme sesi, nefes sesleri…
Bastırılmış öfkenin dışavurumu bu sesi çıkaran kişiye yöneltilebilmektedir.
Sadece ses yerine ritmik davranışlardan da rahatsız olunabilmektedir. Bacak sallama, masaya ritmik vurma vb.

Emotofobi

Kusmuk ya da kusma durumunun ya da ihtimalinin olduğu durum ya da mekanlara karşı kişinin yüksek bir tepki göstermesidir.
Bu ortam ya da durumlardan kaçınma söz konusudur.
Kaçınma mümkün olmadığında da kişi gergin ve kaygılı bir durumda olmaktadır.
Kişi bunun anlamsız olduğunun farkına varsa bile bu tiksinme ve korku devam edebilmektedir.